Amsterdamse staande klok, J.P. Kroese, ca. 1740
Deze Amsterdamse staande klok van J.P. Kroese uit circa 1740 is een bijzonder voorbeeld van Nederlands uurwerkmakersvakmanschap uit de 18e eeuw. De klok combineert een verfijnd technisch uurwerk met een rijk gedecoreerde wortelnoten kast, voorzien van vergulde details, maanstandaanduiding en mythologische ornamenten.
Het uurwerk
Het uurwerk met driekwart kalender heeft een gaandwerk op ankergang en heeft een loopduur van acht dagen. De platines zijn verbonden door vijf pilaren. Het zaagslagwerk slaat voluit op de hele uren op de grote bel en slaat de halve uren op de kleine bel, en is uitgerust met een wekkermechanisme.
De wijzerplaat
De wijzerplaat met verguld centrum en verzilverde gegraveerde ring toont de uren in Romeinse en de minuten in Arabische cijfers. De cijferring is op de hoeken geflankeerd door verguld bronzen ajour hoekstukken. Onder de XII bevindt zich een secondewijzerindicatie met daarbinnen een datumindicator. Boven de VI bevindt zich de dagaanduiding. In de toog centraal geplaatst een maanstandaanduiding. De klok is gesigneerd op de cijferring: J.P. Kroese Amsterdam.
De kast
De volledige kast is uitgevoerd in wortelnotenfineer. De voet heeft overhoeks geplaatste knieën op klauwpootjes. Het middenstuk is voorzien van een deur en is uitgerust met een rijk geornamenteerd cartouchevormig slingervenster met een centrale voorstelling van de Ontvoering van Europa.
De deur die toegang geeft tot de wijzerplaat wordt geflankeerd door twee pilasters met bronzen kapitelen. Bezijden het uurwerk en op de kap is de kast gedecoreerd met zaagwerk. De kap heeft een gesneden kuif en wordt bekroond door drie verguld houten beelden; Atlas geflankeerd door twee gevleugelde klaroenblazers.
De klokkenmaker J.P. Kroese
Johan Pieter Kroese (1702-1778) kwam oorspronkelijk uit Wuppertal maar was werkzaam als klokkenmaker in Amsterdam van 1729. Hij had zijn werkplaats samen met zijn zoon Pieter Kroese in de Kalverstraat onder de naam ‘J.P. Kroese & Zn. Na 1775 stond de naam enkel nog op naam van zijn zoon.
Specificaties
Provenance: Kunstzalen A. Vecht, Amsterdam
Privécollectie, Nederland
Afmetingen: hoogte 280 cm; breedte 65 cm; diepte 34 cm;
Materiaal: eikenhouten kast met wortelnoten- en stamnotenfineer
Beschikbaarheid
Dit zeldzame object is een van de unieke stukken in de collectie van Broess Antiques. Neem contact met ons op voor meer informatie.
